معرفی روش‌های درمان انحراف چشم

روش‌های درمان انحراف چشم چیست؟ برای درمان این اختلال از روش‌های مختلفی مانند عینک یا لنزهای تماسی، ارتوپتیک (تمرینات چشم)، پچ کردن، لنزهای منشوری، تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس) و جراحی استفاده می‌شود. انتخاب هر یک از روش‌های درمانی به شرایط فرد و تشخیص پزشک متخصص دارد. برای آشنایی بیشتر با هر کدام از این روش‌ها متن زیر را بخوانید. درویدیوی زیر، فیلم انحراف چشم و جراحی استرابیسم را می‌بینید که درآن توضیحات کامل بیان شده است.

برای درخواست مشاوره تلفنی رایگان فرم زیر را پر کنید

روش‌های درمان انحراف چشم

در این بخش، درباره انواع روش‌های درمانی انحراف چشم صحبت می‌کنیم.

عینک یا لنزهای تماسی

 در برخی موارد، انحراف چشم را می‌توان با استفاده از عینک طبی یا لنزهای تماسی اصلاح کرد. این لنزهای اصلاحی به بهبود حدت یا وضوح دید و کاهش فشار چشم کمک می‌کند و  علائم استرابیسم را کاهش می‌دهند. در متن زیر، توضیح مفصلی در مورد نحوه عملکرد آن‌ها را بیان می‌کنیم:

1. اصلاح عیوب انکساری: گاهی اوقات انحراف چشم می‌تواند با عیوب انکساری دوربینی همراه باشد. این عیب انکساری می‌تواند باعث تاری دید و در نتیجه انحراف چشم گردد. عینک‌های طبی یا لنزهای تماسی برای جبران این عیب انکساری و ایجاد دید واضح طراحی شده‌اند که حتی گاهی لازم است به شکل دو کانونی یا تدریجی باشند.

2. بهبود حدت بینایی: با استفاده از عینک یا لنزهای تماسی با نسخه مناسب، افراد مبتلا به استرابیسم می توانند دید واضح‌تری داشته باشند. بهبود حدت بینایی به مغز کمک می‌کند تا ورودی بصری دقیق‌تری را از هر دو چشم دریافت کند. در نتیجه این کار، ناهماهنگی و فشار روی ماهیچه‌ها‌ی چشم کاهش پیدا می‌کند.

بیشتر بخوانید: انواع انحراف چشم

3. کاهش فشار چشم: زمانی که فردی دارای عیوب انکساری اصلاح نشده است، چشم‌ها برای تمرکز و حفظ دید واضح نیاز به تلاش بیشتر دارند. این افزایش تلاش می‌تواند منجر به فشار و خستگی چشم و تشدید انحراف چشم شود.  با استفاده از عینک طبی یا لنزهای تماسی، فشار زیاد بر چشم‌ها کاهش می‌یابد و ماهیچه‌های چشم فرصتی برای استراحت می‌یابند، همچنین احتمال عدم هماهنگی چشم‌ها کاهش می‌یابد.

4. تقویت بینایی دوچشمی: دید دوچشمی به توانایی هر دو چشم برای کار کاملا هماهنگ با یکدیگر، ارائه درک عمق و تجربه بصری مناسب اشاره دارد. عینک یا لنزهای تماسی می‌توانند با اطمینان از اینکه هر دو چشم ورودی بصری واضح و ثابتی دریافت می‌کنند، به بهبود دید دوچشمی کمک نمایند. استفاده مداوم از عینک طبی یا لنزهای تماسی می‌تواند بهبود تدریجی در همسویی و هماهنگی چشم‌ها را در طول زمان به همراه داشته باشد.

توجه به این نکته مهم است که استفاده از عینک یا لنزهای تماسی برای استرابیسم باید با معاینه جامع چشم توسط متخصص چشم همراه باشد. متخصص عیوب انکساری خاص را ارزیابی کرده و لنزهای اصلاحی مناسب را برای رفع آن‌ها تجویز می‌کند. در ویدیوی زیر، توضیحات دکتر رضا عرفانیان سلیم را در مورد درمان انحراف چشم را می‌بینید.

ارتوپتیک (تمرینات چشم)

ارتوپتیک شاخه‌ای از مراقبت چشمی است که بر تشخیص و درمان اختلالات چشمی مرتبط با بینایی دوچشمی و هماهنگی عضلات چشم تمرکز دارد. این شامل استفاده از تمرینات چشم و تکنیک‌های بینایی درمانی برای بهبود هم ترازی چشم، هماهنگی و توانایی‌های تمرکز است.

یکی از مسائل رایجی که از طریق ارتوپتیک به آن پرداخته می‌شود، همگرایی ناکافی است که به عنوان نارسایی همگرایی نیز شناخته می‌شود. همگرایی توانایی هر دو چشم برای چرخش به داخل و حفظ تمرکز بر روی یک جسم نزدیک است. همگرایی ناکافی زمانی اتفاق می‌افتد که چشم‌ها در طول فعالیت‌هایی مانند خواندن یا کار با کامپیوتر متمرکز نمی‌شوند. هدف تمرینات ارتوپتیک تقویت عضلات چشم مسئول همگرایی و بهبود هماهنگی آن‌ها است. این تمرینات را می‌توان بر اساس نیازهای خاص یک فرد تنظیم کرد و معمولا تحت راهنمایی یک ارتوپتیست یا اپتومتریست انجام می‌شود. با انجام تمرینات ارتوپتیک، افراد با همگرایی ناکافی می‌توانند توانایی خود را برای حفظ دید واضح و راحت در طول کارهای نزدیک بهبود ببخشند. این تمرینات به تقویت عضلات چشم، تقویت هماهنگی و تقویت دید دوچشمی بهتر کمک می‌کند و منجر به بهبود بصری و عملکرد در فعالیت‌های روزانه می‌شود.

بیشتر بخوانید: بهترین سن برای عمل انحراف چشم

پچ کردن

پچینگ یک درمان پرکاربرد برای استرابیسم است. به ویژه در مواردی که بین دو چشم تفاوت قابل توجهی در حدت بینایی وجود دارد. این شامل پوشاندن چشم قوی‌تر برای مدت معینی در هر روز است. این کار به تقویت چشم ضعیف‌تر کمک کرده و موجب تراز شدن آن‌ها می‌شود. با پوشاندن چشم قوی‌تر، مغز مجبور می‌شود برای بینایی به چشم ضعیف‌تر تکیه کند. این محرومیت چشم قوی‌تر، مغز را تشویق می‌کند تا توجه و قدرت پردازش بیشتری را به چشم ضعیف‌تر بدهد و در نتیجه وضوح بینایی و هماهنگی آن با چشم قوی‌تر بهتر شود.

لنزهای منشوری

لنزهای منشوری نوعی عینک تخصصی هستند که می‌توان آن را برای افراد مبتلا به استرابیسم تجویز کرد. این لنزها برای خم کردن نور به صورت کنترل شده طراحی شده‌اند که می‌تواند به تغییر جهت تصویر و کاهش فشار روی چشم در حال انحراف کمک کند. هنگامی که فردی مبتلا به استرابیسم با مقدار کم است، چشم‌ها به درستی در یک راستا قرار ندارند و باعث می‌شود یک چشم نسبت به چشم دیگر به سمت داخل، خارج، بالا یا پایین منحرف شود. لنزهای منشوری با تغییر مسیر نور ورودی به چشم کار می‌کنند.آن‌ها دارای ضخامت‌های متفاوتی در سراسر سطح خود هستند که باعث خم شدن یا شکست نور در هنگام عبور می‌شود. با قرار دادن استراتژیک منشورها در لنزها، می‌توان تصویر بصری را برای جبران انحراف چشم تغییر جهت داد. این کمک می کند تا دو چشم در یک راستا بهتر قرار گیرند و فشار روی چشم در حال انحراف کاهش یابد.

تجویز لنزهای منشوری بر اساس شدت و جهت انحراف چشم تعیین می‌شود. متخصص چشم، به طور معمول یک معاینه کاملی از چشم انجام می‌دهد. اندازه‌گیری برای محاسبه توان منشوری مورد نیاز برای دستیابی به هم ترازی مناسب استفاده می‌شود. لنزهای منشوری را می‌توان در عینک یا لنزهای تماسی، بسته به ترجیح و مناسب بودن فرد، گنجاند. نوع و محل منشور در داخل لنز به دقت تعیین می‌شود تا اصلاح انحراف چشم به درستی انجام شود. توجه به این نکته مهم است که لنزهای منشوری علت اصلی استرابیسم را درمان نمی‌کنند، بلکه به جبران ناهماهنگی و بهبود راحتی بینایی کمک می‌کنند.

بیشتر بخوانید: بهترین دکتر انحراف چشم

در ویدیوی زیر، نتیجه جراحی انحراف چشم را که توسط دکتر رضا عرفانیان سلیم انجام شده را مشاهده می‌کنید.

 تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس)

 در برخی موارد، به ویژه زمانی که انحراف چشم ناشی از انقباض بیش از حد عضلانی باشد، ممکن است از تزریق سم بوتولینوم استفاده شود. این سم به ماهیچه‌های خاص چشم تزریق می شود تا به طور موقت آن‌ها را ضعیف کند و به چشم‌ها اجازه می‌دهد به درستی تراز شوند. تزریق بوتاکس توسط چشم پزشک یا متخصص استرابیسم انجام می‌شود.

جراحی

زمانی که سایر روش‌های درمانی در اصلاح ناهماهنگی چشم‌ها یا در موارد استرابیسم شدید موثر نیستند، جراحی استرابیسم انجام می‌شود. هدف اصلی این روش تنظیم مجدد عضلات چشم و تقویت هماهنگی حرکات چشم است. تصمیم برای انجام جراحی یک یا هر دو چشم بستگی به شرایط فردی بیمار و ماهیت وضعیت او دارد.

در طی جراحی استرابیسم، برش‌های کوچکی در ملتحمه ایجاد می‌شود (غشای نازکی است که قسمت سفید چشم را می‌پوشاند). این برش‌ها دسترسی به عضلات چشم را فراهم می‌کند. سپس جراح با تضعیف یا تقویت عضلات، بسته به نیازهای خاص، تنظیماتی را در عضلات انجام می‌دهد.

پس از جراحی استرابیسم، ممکن است بیمار ناراحتی خفیف، قرمزی و تورم اطراف چشم را تجربه کند. ممکن است برای جلوگیری از عفونت و کمک به بهبودی، داروهایی مانند قطره یا پمادهای چشمی تجویز شود. زمان بهبودی ممکن است متفاوت باشد، اما بیشتر افراد می‌توانند فعالیت‌های عادی خود را در عرض چند روز تا چند هفته از سر بگیرند.

نکته: باید توجه کرد که جراحی استرابیسم برای همیشه مشکل را حل نمی‌کند(به خصوص در مورد کودکان). با بالا رفتن سن ممکن است انجام مجدد جراحی لازم باشد.

نتیجه گیری

درمان انحراف چشم با استفاده ازعینک یا لنزهای تماسی، ارتوپتیک (تمرینات چشم)، پچ کردن، لنزهای منشوری، تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس) و جراحی انجام می‌شود. این روش‌ها به صورت جداگانه یا در ترکیب با یکدیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند تا بهبودی در انحراف چشم حاصل شود.

سوالات متداول